Trước đây, cai nghiện ma túy đá ở Việt Nam chủ yếu dựa vào phương pháp tâm lý. Tuy nhiên, sau khi Bộ Y tế ban hành phác đồ cai nghiện cho người sử dụng ma túy đá tổng hợp, họ được áp dụng liệu pháp tâm lý xã hội và sử dụng thuốc. Nghiện ma túy đá gây ảnh hưởng lớn đến cá nhân, gia đình và xã hội, và tình trạng này ngày càng gia tăng, là một vấn đề lo ngại. Phác đồ cai nghiện ma túy đá được thực hiện như thế nào đối với nhóm người này?
Contents
Ma túy đá Methamphetamine là gì?
Methamphetamine, hay còn gọi là ma túy đá, là một loại chất gây nghiện tổng hợp. Nó tác động lên hệ thần kinh trung ương và kích thích giải phóng dopamine. Có nhiều dạng trên thị trường, bao gồm bột trắng, vàng/nâu đỏ, và tinh thể màu trắng (hàng đá). Ma túy đá có thể làm người dùng mất kiểm soát và gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe khi sử dụng liều cao và liên tục.
Tác động của ma túy đá đến sức khỏe
Sử dụng ma túy đá bằng cách hút hoặc chích kích thích não giải phóng nhiều dopamine, tạo cảm giác phấn khích và sung sướng. Tuy nhiên, khi hiệu ứng giảm, có thể gây suy kiệt sức khỏe, trầm cảm, ảo giác, và thèm thuốc.
Tác động tức thời
Sau 10-15 phút sử dụng ma túy đá, cơ thể trải qua tăng năng lượng, sảng khoái, và tăng hoạt động. Thân nhiệt, đồng tử, nhịp tim, và huyết áp tăng, kích thích hoạt động và ham muốn tình dục. Người sử dụng có cảm giác khỏe mạnh, đầy năng lượng, nhưng sau đó có thể xuất hiện suy giảm sức khỏe và thèm thuốc.
Tác động lâu dài
Người sử dụng ma túy đá trải qua giai đoạn khỏe mạnh và hưng phấn, nhưng sau đó mất đi và chuyển sang trạng thái mệt mỏi, uể oải cả về tinh thần và thể xác. Dùng liều cao có thể gây chán nản, suy nhược, và mệt mỏi lâu dài. Người sử dụng có thể trải qua lú lẫn đầu óc, quên, cáu giận, và dễ kích thích hoặc trầm cảm. Ảo giác, ngủ gà ngủ gật, và mơ màng cũng là các hậu quả thường gặp.
Sử dụng ma túy đá có thể gây hành vi bạo lực và tâm trạng bất ổn, tiềm ẩn nguy cơ tự tử. Cơ thể yếu ớt, suy giảm sức đề kháng, và rối loạn thần kinh làm tăng khả năng mắc bệnh. Quá liều methamphetamine có thể gây sốc, đột quỵ, hoặc tử vong. Người có bệnh tim mạch dễ gặp trục trặc tim, thiếu máu não. Sử dụng ma túy đá có thể gây rối loạn nhận thức, tăng nguy cơ mắc bệnh qua đường tình dục, đặc biệt là đối với đồng giới nam qua đường hậu môn do methamphetamine làm giãn cơ vòng hậu môn.
Phác đồ cai nghiện ma túy đá của Bộ Y tế
- Trước đây, người nghiện heroin thường sử dụng thuốc cắt cơn trong quá trình cai nghiện. Nhưng với cai nghiện ma túy đá, không có thuốc hỗ trợ, và bệnh nhân phải hoàn toàn dựa vào phương pháp hỗ trợ tâm lý và nâng đỡ tinh thần.
- Bộ Y tế đã đưa ra một kế hoạch cai nghiện ma túy đá mà không cần bệnh nhân phải “cai chay” như trước đây, thay vào đó sử dụng thuốc hỗ trợ. Theo thông tin từ Bộ Y tế, có hơn 220.000 người nghiện ma túy trên toàn quốc, với số người nghiện ma túy tổng hợp đang tăng nhanh.
- Theo phác đồ cai nghiện ma túy đá mới, các loại ma túy tổng hợp như Methamphetamine, Ecstasy, Ketamine nếu dùng quá liều có thể gây kích động, tăng nhịp tim, run, lú lẫn, ảo giác, tiêu cơ vân, co giật, hành vi tấn công, hôn mê, và tử vong.
- Nghiên cứu cho thấy hơn nửa số người nghiện ma túy đá trải qua lo âu, trầm cảm, và nhiều người có hoang tưởng, áo giác. Đây là rối loạn sử dụng chất phức tạp, nhưng có thể được điều trị với sự tuân thủ nguyên tắc điều trị.
- Phác đồ cai nghiện mới của Bộ Y tế kết hợp can thiệp tâm lý, hành vi, tư vấn và cung cấp thuốc hỗ trợ. Bác sĩ giúp bệnh nhân hiểu về độc hại của ma túy đá, thiết lập mục tiêu cuộc sống, và hướng họ tập trung vào điểm tốt của bản thân để quyết tâm cai nghiện ma túy đá.
Bộ Y tế đang đối mặt với nhiều hạn chế trong điều trị ma túy tổng hợp, nhưng một số loại thuốc như bupropion, D-amphetamine, naltrexone, và mirtazapine có thể giảm lượng ma túy sử dụng.
Phác đồ cai nghiện cai nghiện ma túy đá mới giúp bệnh nhân tốt hơn với sự hỗ trợ từ thuốc, không cần “cai chay” như trước đây. Trong bối cảnh xuất hiện nhiều loại ma túy mới, chuyên gia khuyến cáo phụ huynh nên chú ý đến con cái và phát hiện kịp thời bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ về sử dụng chất gây nghiện nguy hiểm.
