Ma túy là chất gây kích thích thần kinh, tạo cảm giác hưng phấn, dễ chịu, buồn ngủ, giảm đau. Nghiện ma túy xảy ra khi bạn sử dụng một chất này nhiều lần và phải tiếp tục sử dụng, vì không sử dụng sẽ khiến cơ thể cảm thấy rất khó chịu. Nghiện ma túy gây tác hại nặng nề cho sức khỏe và trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Hiểu rõ về nghiện ma túy sẽ giúp nhận biết, điều trị, và ngăn chặn nghiện ma túy.
Contents
Nghiện ma túy là gì?
Nghiện ma túy là khi phải sử dụng chất này để có thể sinh hoạt bình thường. Khi sử dụng, người nghiện trải qua cảm giác đê mê, khoan khoái, sung sướng. Thiếu ma túy sẽ khiến họ hành hạ về thể xác và tinh thần, không thể chịu đựng, buộc phải sử dụng để giảm cảm giác này, gây hậu quả xấu cho sức khỏe và kiểm soát hành vi, đồng thời gây hại cho xã hội.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy, nhưng có những lý do chính như giảm đau, tăng cường tinh thần và tập tục thư giãn, giải trí.
Người nghiện ma túy có thể dùng ma túy có nguồn gốc tự nhiên như thuốc phiện, cocaine…, ma túy bán tổng hợp như heroin và ma túy tổng hợp như thuốc lắc, ma túy đá…Người nghiện thường kết hợp nhiều loại ma túy để có cảm giác hưng phấn mạnh mẽ.
Hội chứng nghiện ma túy
Hội chứng cai còn được gọi là hội chứng đói thuốc, là hiện tượng thường xuyên xuất hiện khi người nghiện tiêu thụ ma túy liên tục và đột ngột ngừng lại vì không có khả năng mua thuốc nữa. Người bị chẩn đoán có hội chứng cai khi có ít nhất ba trong các biểu hiện sau (sau khoảng 8-12 giờ từ liều cuối):
- Lo lắng, buồn bã, bất an, cáu gắt, giận dữ.
- Đau nhức cơ.
- Buồn nôn hoặc nôn.
- Ảo giác như có kiến bò dưới da.
- Da nhăn và lở loét.
- Sụt cân nhanh.
- Mồ hôi có mùi khai.
- Hôi miệng.
- Thường xuyên chảy máu mũi.
- Quầng thâm mắt rõ rệt.
- Nổi da gà, giãn đồng tử.
- Rối loạn thần kinh thực vật: vã mồ hôi, sốt cao, trụy tim mạch, tử vong.
- Kích động hành vi, mê sản, vùng vẫy, la hét, tự tử.
Những người có nguy cơ nghiện ma túy
- Những người trầm cảm, lo lắng, và tự ti thường có nguy cơ cao hơn so với người khác.
- Những người có tiền sử tâm lý, bao gồm bị lạm dụng, tham gia chiến tranh, hoặc trải qua căng thẳng, cùng với tiền sử nghiện ma túy trong gia đình.
- Những người sử dụng các loại thuốc giảm đau mạnh như morphine.
- Người có bộ não bẩm sinh đặc biệt cần lượng thuốc phiện cao hơn so với bình thường.
Tác hại của ma túy
Đối với sức khỏe con người:
- Hệ hô hấp: Ma túy kích thích hệ hô hấp, có thể dẫn đến ức chế hô hấp nếu sử dụng quá liều, gây nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, các loại ma túy, đặc biệt là cocaine, có thể gây viêm phổi, phù phổi, tràn khí màng phổi, và các vấn đề khác.
- Hệ tim mạch: Chất ma túy ảnh hưởng tiêu cực đến tim, làm tăng nhịp tim, co thắt mạch vành, gây đau thắt ngực và có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim. Nó cũng gây rối loạn nhịp tim và tăng huyết áp.
- Hệ thần kinh: Ma túy có thể gây các vấn đề về thần kinh như co giật, xuất huyết dưới não, và nguy cơ đột quỵ.
- Hệ sinh dục: Người nghiện ma túy thường gặp vấn đề về chức năng tình dục, bao gồm suy giảm ham muốn và vấn đề sinh lý.
Đối với xã hội:
- Tăng cường tình trạng phá sản gia đình: Sự gia tăng số người nghiện ma túy có thể dẫn đến phá sản của nhiều gia đình.
- Tăng cường tệ nạn xã hội: Số lượng tội phạm, trộm cắp, cướp giật thường tăng lên do người nghiện cần tiền để chi tiêu cho ma túy.
- Gánh nặng cho gia đình và xã hội: Nghiện ma túy khiến người bệnh mất sức lao động và trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Chẩn đoán, điều trị nghiện ma túy
Chẩn đoán nghiện ma túy
Các bước chẩn đoán nghiện ma túy bao gồm việc lấy mẫu và giám định các nhóm ma túy như Opioids, cocain, ma túy tổng hợp ATS, cần sa, Ketamin, benzodiazepines, LSD. Các loại mẫu thử có thể bao gồm:
- Máu tĩnh mạch: Lấy mẫu máu để kiểm tra hàm lượng chất ma túy trong máu.
- Nước tiểu: Xác định có mặt chất ma túy hay không thông qua mẫu nước tiểu.
- Tóc: Lấy mẫu tóc từ phía sau đỉnh đầu để phân tích các chất ma túy đã sử dụng trong thời gian dài.
- Tang vật cá nhân: Kiểm tra các vật phẩm cá nhân như viên, dung dịch, hoặc cây cỏ mà người sử dụng có thể mang theo.
Các phương pháp điều trị nghiện ma túy
- Cai nghiện: Quá trình rút ngắn dần lượng ma túy cho đến khi người bệnh có thể hoàn toàn ngưng sử dụng.
- Điều trị thay thế: Sử dụng thuốc thay thế để giảm triệu chứng cai nghiện và giảm mức độ nghiện.
- Tâm lý trị liệu: Hỗ trợ tâm lý để giúp bệnh nhân hiểu và giải quyết nguyên nhân gốc của nghiện ma túy.
- Hỗ trợ cộng đồng: Kết hợp với các cộng đồng và gia đình để tạo môi trường hỗ trợ cho quá trình hồi phục.
- Thuốc hỗ trợ: Sử dụng các loại thuốc cai nghiện như đông y của Bộ Y Tế cấp phép, Naltrexone để hỗ trợ quá trình cai nghiện.
Kết Luận
Chung quy, ma túy có tác động lớn đến sức khỏe và cộng đồng. Trong quá trình hồi phục, việc hỗ trợ từ bác sĩ, gia đình, và xã hội là quan trọng để giúp bệnh nhân đối mặt với điều trị lâu dài và hòa nhập trở lại cộng đồng. Bài viết Tổng hợp thông tin cần biết về bệnh nghiện ma túy sẽ đưa cho bạn cái nhìn khách quan về vấn đề này.
